Auteurs
Wouter Riedijk, business developer en co-founder, VIKTOR BV
Léon Tiggelman, Productmanager Digitaal Ontwerpen, Dura Vermeer Divisie Infra BV
Digital Engineering Community in tweede versnelling
Marcel Simons is manager bij Heijmans Infra en bestuurslid bij de Vakgroep Ingenieursbureaus Bouwondernemingen (VIB), en vanuit Heijmans betrokken bij de Digital Engineering Community (DEC). De DEC is een initiatief vanuit Heijmans, BAM Infra Nederland en Ballast Nedam om samen de digitalisering van het bouw- en ontwerpproces te versnellen via het VIKTOR Platform (VIKTOR, zie kader). Na succesvolle eerste ontwikkelingen breidt de community nu uit met Boskalis, Dura Vermeer, Mobilis, Van Oord en VolkerWessels. “Afgelopen periode hebben we geleerd hoe we beter effectief samen kunnen werken zonder ons onderscheidend vermogen weg te geven: we richten ons steeds meer op digitale bouwblokken. In deze bouwblokken worden standaard handelingen geautomatiseerd op basis waarvan elke deelnemer een eigen strategische applicatie kan bouwen. We roepen dan ook meer marktpartijen op om mee te doen!”.
Het begin
Heijmans is een van de eerste bedrijven waar het VIKTOR Platform op grotere schaal werd toegepast. Er zijn mooie digitale successen behaald op een aantal projecten zoals Wintrack, Wilhelminakanaal en Dijkversterkingsproject GoWa. Het bleek enorm waardevol om de technische uitdagingen van deze projecten te combineren met de automatisering van het bouw- en ontwerpproces. Kennis en kunde wordt hierdoor schaalbaar en het aantal gegenereerde oplossingen nam enorm toe. Zo konden bij het project Wilhelminakanaal eenvoudig allerlei schadescenario’s voorgerekend worden en werd het gesprek daarover gevoerd met de opdrachtgever. Bij het project Wintrack II was het mogelijk om met een druk op de knop de meest optimale fundatie te ontwerpen op basis van bouw gerelateerde criteria en bij het project Dijkversterking Gorinchem – Waardenburg kunnen de ontwerp stabiliteitsberekeningen gedaan worden in een fractie van de tijd van voorheen.
Eerste samenwerking
Je zou verwachten dat een concurrerende bouwonderneming dit soort innovaties dicht bij zich houdt om zich te onderscheiden ten opzichte van de collega bedrijven. “Dit was ook wel de eerste impuls” lacht Marcel. “Dat zit nog wel erg in ons genen.” Toch koos Heijmans ervoor om een samenwerking te zoeken. Dat heeft te maken met het feit dat Heijmans tijdens de eigen ontwikkelingen twee belangrijke observaties deed. “Enerzijds zagen wij dat onze collega bouwbedrijven min of meer met hetzelfde bezig waren. En minstens zo belangrijk, als iedereen dit naast elkaar doet is het onnodig kostbaar en langzaam.” Deze redenen waren de aanleiding voor Heijmans om een aantal infrabedrijven via de Vakgroep Ingenieursbureaus Bouwondernemingen te benaderen voor een ontwikkeling van een gezamenlijke applicatie. “Dit was in 2018 met een aantal sessies over twee spannende onderwerpen: digitalisering en samenwerking. Halverwege 2019 kwamen we er met Ballast Nedam, BAM en Heijmans uit dat we dit moesten gaan proberen.”
Eerste ontwikkeling: Grondlichamen applicatie
Dit leidde tot de start van de ontwikkeling van de Grondlichamen applicatie. Om de ontwikkeling te starten werd vanuit elk van de bedrijven een Product Owner (senior geotechnisch adviseurs) aangesteld om gezamenlijk na te denken over welke functionaliteit nodig was om de applicatie succesvol te maken. Na de start bleek dat de wensen per bedrijf niet zo verschillend waren waardoor keuzes tussen ‘must have’ en ‘nice to have’ snel waren gemaakt. Een interessant moment in de ontwikkeling van de applicatie was het moment dat de gebruiker van de applicatie veranderde van geotechnisch adviseur in een andere eindgebruiker, in dit geval de kostendeskundige en planner. De applicatie maakt het mogelijk dat beide gezamenlijk zelfstandig, zonder tussenkomst van de geotechnisch adviseur (maar wel vooraf gecontroleerd), op zoek te gaan naar de beste ontwerpoplossing voor het project.
De ontwikkelde applicatie is een succes. Iets wat op voorhand niet was in te schatten aangezien een gezamenlijke ontwikkeling als deze niet eerder was gedaan. Ook de samenwerking tussen de bedrijven ging zeer positief en het gevoel ontstond dat samenwerken misschien wel essentieel is. Het idee van de DEC was geboren.
Oprichting DEC
In februari 2020 zijn de resultaten van de Grondlichamen applicatie gepresenteerd aan de bedrijven die in 2018 bij de eerste gesprekken betrokken waren. De meeste bedrijven hadden sinds 2018 intern geëxperimenteerd met coderen en applicaties ontwikkelen en ongetwijfeld is de conclusie getrokken dat professioneel ontwikkelen meer tijd en geld kost dan aanvankelijk gedacht. De tijd was rijp om te onderzoeken of samen ontwikkelen meer tijd en geld kost dan aanvankelijk gedacht. De tijd was rijp om te onderzoeken of samen ontwikkelen mogelijk is, de oprichting van de DEC was een feit. Na een aantal overleggen is de belangrijkste vervolgstap in de DEC gezet. De partijen hebben nu de volgende ontwikkelingen die gezamenlijk gaan worden opgepakt gedefinieerd. Er wordt een GGW toepassing ontwikkeld die een universele koppeling maakt van en naar Civil3D, MxRoad en AHN. Als tweede ontwikkeling wordt een applicatie gemaakt voor het ontwerp van een paalfundatie, waarbij een koppeling wordt gemaakt tussen Scia Engineer en D-foundation.
Bij beide ontwikkelingen doen 8 bouwbedrijven mee. VIKTOR zelf is geen deelnemer, maar faciliteert op basis van ervaring en expertise. Het feit dat de applicaties op het VIKTOR Platform worden ontwikkeld is een logische keuze. “Het platform is speciaal ontwikkeld voor technische bedrijven, heeft een rijke hoeveelheid aan digitale bouwblokken voor onze sector, faciliteert samenwerken aan en distribueren van applicaties”, verklaart Marcel. “Ook heeft het een meer praktische reden. Alle deelnemers maken ook afzonderlijk gebruik van het platform. Hierdoor ontwikkelen we op dezelfde wijze wat het samenwerken mogelijk en efficiënt maakt. Ook is de output leesbare (Python) code waarmee bedrijven zelfstandig weer verder kunnen. Daarnaast maken we gebruik van hun kennis en kunde. Het is de kernactiviteit van het bedrijf om VIKTOR heen en door hun in te schakelen leggen we een deel van de verantwoordelijkheid buiten de deur. Onze eigen ontwikkelaars die meedraaien leren hiervan en tegelijk is er een hoge mate van zekerheid dat ontwikkelingen binnen tijd en budget worden opgeleverd. De product owners van de bedrijven blijven wel verantwoordelijk voor de functionaliteit van de applicatie. De ontwikkeling van de Grondlichamen applicatie heeft geleerd dat die scheiding van verantwoordelijkheden goed werkt en de samenwerking versterkt.”
Samenwerking
De manier van samenwerking gaat tot op heden zeer voorspoedig en misschien eigenlijk wel vanzelf. Bouwers zijn van nature gewend samen te werken op projecten en ook op dit nieuwe thema is te merken dat we elkaar eenvoudig kunnen vinden in de onderwerpen en vertrouwen hebben over en weer. Natuurlijk worden zaken als IP contractueel vastgelegd maar dit is op hoofdlijnen en vooral niet in detail, vertrouwen staat centraal. We gaan er vanuit dat iedereen vanuit een positieve instelling meedoet en een naam heeft te verliezen. Het staat eenieder ook vrij om mee te doen met een ontwikkeling of eventueel later aan te sluiten. De manier van meedoen kan zijn het leveren van bestaande code die bruikbaar is, het beschikbaar stellen van een ervaren developer of gewoon in euro’s. Op termijn ligt uitbreiding met andere bedrijven voor de hand.
Tot slot
Op moment van schrijven wordt de website digitalengineeringcommunity.nl opgericht zodat we als community beter zichtbaar en herkenbaar zijn. “Doel van de website is vooral ook om te laten zien wie meedoen en wat we allemaal aan het ontwikkelen zijn. Hopelijk wordt het breder in de markt erkend dat alleen maar alleen is en dat samen ontwikkelen de toekomst moet zijn. We roepen daarom alle partijen uit de sector met interesse op om contact op te nemen!”
Kader 1 DEC
De Digital Engineering Community (DEC) is in oprichting en bestaat uit een niet exclusieve samenwerking van de bedrijven Ballast Nedam, BAM, Boskalis, Dura Vermeer, Heijmans, Mobilis, VolkerWessels en Van Oord. De aangesloten bedrijven binnen de DEC kunnen onderwerpen voor ontwikkeling aandragen en periodiek wordt besproken wie er mee wilt doen bij welke ontwikkeling. Er is geen verplichting om bij alle ontwikkelingen aan te sluiten en de mogelijkheid bestaat om later alsnog aan te sluiten. Binnen de DEC worden digitale bouwblokken modulair ontwikkeld. Digitale bouwblokken kunnen van alles zijn, van algemene functies als het berekenen van een paalkopwapening tot een integrale koppeling met Civil3D. Het staat bedrijven vervolgens vrij om samen door te ontwikkelen tot integrale probleemoplossing zoals de Grondlichamen applicatie of binnen het bedrijf zelf te integreren met een intern proces.
Kader 2 VIKTOR
VIKTOR is een web-based ontwikkelplatform voor het bouwen van online applicaties voor technische processen. Door middel van een SDK met de programmeertaal Python kunnen medewerkers van bedrijven zelf, of samen met developers van VIKTOR, eenvoudiger processen automatiseren, integreren met andere software en distribueren met collega’s. In het VIKTOR Platform zijn een groot aantal standaard bouwblokken meegeleverd, sector overstijgend en sector specifiek. Voor de GWW sector zijn er bijvoorbeeld handige manieren om bodeminformatie te verwerken, kaartfunctionaliteiten en integraties veel gebruikte software pakketten in de branche.
Het VIKTOR Platform maakt versie en user-management van het gebruik van applicaties makkelijk. Doordat data centraal is opgeslagen wordt een ‘Single Source of Truth’ voor alle gebruikers standaard. Wijzigingen in uitgangspunten zijn daardoor bij alle disciplines direct zichtbaar waardoor raakvlakken beter beheersbaar en controleerbaar worden. Dit versnelt en verbetert technische processen zoals het ontwerpproces.